بررسی کارکرد قدرت و فرهنگ سیاسی در کلیله و دمنه

نویسندگان

جواد دهقانیان

دانشگاه هرمزگان

چکیده

کلیله و دمنه از جنبه های مختلف در تاریخ تمدن هند، ایران و جوامع اسلامی اهمیت داشته است. این کتاب بخوبی نگرش به انسان و اجتماع را در جامعه سنّتی (پیش از عصر بیداری) منعکس می کند. این کتاب به علّت امتزاج با فرهنگ های مختلف شرقی از لایه های متعدد برخوردار است. به طوری که حداقل نقش، سه تمدن بزرگ شرق؛ هند، ایران و عرب در آن قابل مشاهده و بررسی است.بیشتر داستان های کلیله و دمنه تمثیلی و به زبان حیوانات است. احتمالاً دلیل عمده استفاده از شخصیت های حیوانی، محتوای سیاسی آن است. این شخصیت ها نویسنده را قادر ساخته، مسائلی را بیان کند که طرح آن در قالب شخصیت های انسانی، مشکلاتی را ایجاد می کرد. داستان های کلیله و دمنه غالباً انعکاس هرم قدرت در جامعه شرق (هند، ایران و جهان اسلام) است؛ بنابراین به بهترین وجهی ساز و کار فرهنگ سیاسی، منشأ قدرت و چگونگی رفتار و تأثیر آن را بر طبقات دیگر نشان می دهد. با تجزیه و تحلیل متن می توان ساختار فرهنگ سیاسی و تأثیر آن را بر رفتارهای فردی و اجتماعی کشف و بررسی کرد.آرا و عقاید نظریه پردازان مدرن و پست مدرن، خصوصاً میشل فوکو این واقعیت را آشکار می سازد که قدرت و فرهنگ سیاسی منشأ بسیار پیچیده دارد و بر تمام شئون زندگی فردی و اجتماعی تأثیر می­گذارد. چگونگی به وجود آمدن قدرت و کنش و تعامل آن با جامعه و نهادهای اجتماعی، موجب بروز رفتارها و اندیشه هایی می شود که در تمایز رفتارهای مردم یک جامعه از دیگر جوامع تأثیرگذار است. به عبارت دیگر در پرتو این نظریه و نظریه های دیگر می توان ادّعا کرد، فرهنگ سیاسی در یک جامعه رابطه معناداری با نوع روابط انسانی دارد. در اینجا با بررسی قدرت، فرهنگ سیاسی و پیامدهای آن در کلیله و دمنه، در حد امکان رفتارها و باورهای انسان شرقی را در این اثر که به تعبیری ملتقای فرهنگ هند، ایران و جهان اسلام است، بررسی خواهیم کرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی اخلاق مدیریتی در کلیله و دمنه

کلیله و دمنه کتابی است که در قرن ششم نوشته شده و اصول و قوانین حکومتی و اخلاقی را توأمان در قالب حکایت تبیین کرده­است. این اثر علاوه بر جنبه­های ادبی، آموزه­های اخلاقی و مدیریتی بی­شماری دارد. نصرالله منشی به بسیاری از اصول اخلاق مدیریتی اشاره کرده است که با بررسی و به کارگیری آن می­توان بسیار استفاده­کرد. از میان این اصول اخلاقی- مدیریتی، ده اصل بسیار چشم­نواز است. این اصول به این قرارند: برقر...

متن کامل

مدیریت سیاسی بر ناشناخته ها در کلیله و دمنه

کلیله و دمنه را می توان علاوه بر یک اثر داستانی و تعلیمی، یکی از سیاست نامه های بسیار مهم در ادب فارسی به¬شمار آورد؛ این کتاب توسط منشی، با این هدف ترجمه و تألیف شده که دیدگاه¬های مهم سیاسی دوره¬ی غزنویان را که قانون حکومتی بوده، در قالب داستان تبیین نماید. این پژوهش در پاسخ به این سؤال نوشته شده است که مهم¬ترین راهبردهای سیاسی منشی در برابر عملکردهای نامنتظر مخالفان چیست؟ و در این راستا نتایج ...

متن کامل

بررسی اخلاق مدیریتی در کلیله و دمنه

کلیله و دمنه کتابی است که در قرن ششم نوشته شده و اصول و قوانین حکومتی و اخلاقی را توأمان در قالب حکایت تبیین کرده­است. این اثر علاوه بر جنبه­های ادبی، آموزه­های اخلاقی و مدیریتی بی­شماری دارد. نصرالله منشی به بسیاری از اصول اخلاق مدیریتی اشاره کرده است که با بررسی و به کارگیری آن می­توان بسیار استفاده­کرد. از میان این اصول اخلاقی- مدیریتی، ده اصل بسیار چشم­نواز است. این اصول به این قرارند: برقر...

متن کامل

عمل‌گرایی (پراگماتیسم) در کلیله و دمنه

پراگماتیسم مکتبی فلسفی است که ضمن اینکه اصالت را به عمل می‌دهد، به امور واقع توجّه کرده، سعی می‌کند که مصلحت را در نظر بگیرد و نیز به هیچ‌ گونه مطلق‌گرایی در باب نظریّه‌ها معتقد نیست و حقیقت را امری نسبی می‌داند. عقاید و نظریّه‌ها را ابزاری برای رسیدن به هدف می‌داند که کارآیی آنها در جریان تجربه مشخّص می‌شود. از بنیان‌گذاراناین مکتب، پیرس، جیمز و دیویی را می‌توان نام برد. در این پژوهش، ابتدا پیشینه...

متن کامل

بررسی تمثیل در دو داستان کلیله و دمنه و مرزبان‎نامه

تمثیل از انواع ارزشمند ادبی است که در ادب فارسی کاربرد دیرینه‎ای دارد؛ بنابراین هدف از پژوهش حاضر، بررسی تمثیل و انواع تمثیل آن، در چهار داستان کلیله و دمنه و مرزبان‎نامه است. داستان‎های «موش و گربه» و «زاغ و مار» از کلیله و دمنه و داستان‎های «موش و مار» و «موش با گربه» از مرزبان‎نامه است. در این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده، نمودار بسامدی نیز رسم شده است. حاصل بررسی‎های انجام شده ای...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
متن شناسی ادب فارسی

جلد ۳، شماره ۱، صفحات ۹۱-۱۰۴

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023